1. Bướu mỡ
a. Định nghĩa
Bướu mỡ thường xuất hiện ở người trưởng thành, đây là một lớp chất béo tích tụ dần và phồng lên dưới da. Bướu mỡ thường gặp nhất ở các vị trí như cổ, lưng, vai, cánh tay, đùi…. Phần lớn, các khối u mỡ thường là bướu lành tính, ít khi gây đau. Chỉ khi u phát triển to đè lên dây thần kinh hoặc nếu u có nhiều mạch máu bên trong mới gây đau cho người bệnh.
Tùy theo tuổi tác cũng như vị trí xuất hiện của u mỡ mà sẽ có kích thước to nhỏ khác nhau. Bướu mỡ thường tìm thấy ở tổ chức dưới da hơn tổ chức nội tạng. Bướu mỡ có hình dạng tròn, mềm như cao su do đó là sự tích tụ của lớp mỡ, di động. Một người có thể có từ 1 khối bướu (bướu mỡ đơn) đến vài khối bướu mỡ (bướu mỡ đa) và hiếm khi lớn hơn 8cm.
b. Khi nào bướu mỡ cần phẫu thuật
Trong một vài trường hợp, u mỡ cần được phẫu thuật. Người bệnh cần đến bệnh viện chuyên khoa ung bướu để làm sinh thiết và các xét nghiệm cần thiết, từ đó, xác định u mỡ lành tính hay u ác tính.
Nếu u mỡ to, có tính chất bất thường hoặc nằm dưới sâu hơn mô mỡ, bác sĩ sẽ chi định thực hiện một số phương pháp như sinh thiết mẫu, siêu âm hoặc các chẩn đoán hình ảnh khác như MRI hoặc CT scan, bác sĩ để tránh nhầm lẫn với ung thư tế bào mỡ. Trong các trường hợp sau, người bệnh sẽ được tiến hành phẫu thuật:
- Các khối u gây đau đớn nếu chúng đè lên dây thần kinh hoặc nếu chúng có nhiều mạch máu bên trong
- Phần da phủ lên u mỡ bị viêm
- Khối u phát triển nhanh hoặc lớn hơn 5cm gây khó khăn trong sinh hoạt hoặc ảnh hưởng tới thẩm mỹ
Phương pháp phẫu thuật cắt bỏ u mỡ là một can thiệp nhỏ, đơn giản, thường chỉ cần gây tê tại chỗ, được chỉ định đối với những u mỡ có đường kính dưới 3cm, những u mỡ ở sâu hoặc có lẫn nhiều thành phần xơ. Phương pháp này giúp u ít tái phát lại, nhưng để lại sẹo cho cơ thể.
2. Bướu bã đậu
a. Định nghĩa
U bã đậu là một dạng u lành tính, có cấu tạo bởi lớp vỏ bọc, bên trong là chất bã mềm, màu vàng nhạt hoặc trắng đục.
U thường không gây đau, không gây ác tính. U sẽ to dần theo thời gian và gây cảm giác khó chịu. U bã đậu có thể tấy đỏ, đau nhức khi có sự xâm nhập của vi khuẩn gây viêm.
b. Nguyên nhân hình thành u bã đậu
Tuyến bã có nhiệm vụ bài tiết một chất như sáp hay dầu – gọi là chất bã. Chất này đi theo một ống đổ vào nang lông, rồi thoát ra ngoài ở lỗ chân lông, giúp bôi trơn da. Khi ống tuyến bã bị tắc, chất bã sinh ra không được bài xuất, tích tụ lại, dần dần hình thành u bã đậu.
U thường xuất hiện ở các vùng da dễ bị tiết nhiều mồ hôi dầu. Vị trí hay gặp là vành tai, tai, mặt, nách, lưng, ngực, vai, mông, bộ phận sinh dục…vv
Để hạn chế sự hình thành u, cần phải giữ cho da sạch sẽ, khô thoáng giúp việc đào thải chất bã được dễ dàng. Đặc biệt là những người có cơ địa da nhờn, da dầu cần phải lưu ý nhiều hơn
c. U bã đậu có nguy hiểm không?
U bã đậu là một loại u lành tính nên có thể hoàn toàn yên tâm chúng không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên u mọc to sẽ ảnh hưởng chất lượng cuộc sống. U bội nhiễu sẽ gây ra nhiều phiền toái. Việc điều trị u bã đậu là rất cần thiết. Không nên mãi sống chung với những khối u này.
d. Phương pháp điều trị u bã đậu hiệu quả nhất hiện nay
Chỉ có phẫu thuật mổ cắt u bã đậu là cách điều trị triệt để nhất. Nên thực hiện cắt bỏ khối u sớm khi chưa bôi nhiễm và kích thước u còn nhỏ (khoảng 1-2 cm). Không nên để kéo dài cho tới khi bị nhiễm khuẩn, chảy mủ và viêm loét thì mới bắt đầu điều trị. Cắt bỏ u lúc này sẽ phức tạp, mất nhiều thời gian và nguy cơ để lại sẹo xấu cao hơn.
e. Mổ u bã đậu được thực hiện như thế nào?
Ban đầu người bệnh được gây tê tại chỗ, bệnh nhân vẫn tỉnh táo trong mổ. Sau đó bác sĩ sẽ tạo một vết rạch ở vị trí khối u. Tiếp theo tiến hành loại bỏ hết hoàn toàn các tổ chức bã đậu bên trong và cả vỏ bọc bên ngoài của khối. Cuối cùng là cầm máu và khâu vết thương.
Phẫu thuật u bã đậu thường nhanh chóng, nhẹ nhàng. Thời gian trung bình kéo dài khoảng 30-45 phút. Người bệnh có thể về nhà ngay sau mổ, không cần phải nằm lại viện.